سوالی که ممکن است اغلب برای معامله‌گران تازه‌کار در بازار فارکس پیش بیاید این است که دقیقاً چه چیزی در فارکس معامله میشود؟ شاید درک این مسئله برای برخی دشوار باشد که چگونه می‌توان به خرید و فروش ارزهایی پرداخت که به‌طور فیزیکی مالکیت آنها را در اختیار نداریم. موضوع دیگری که احتمالاً موجب سردرگمی معامله‌گران تازه‌کار خواهد شد این است که چطور میشود پیش از خرید چیزی، آن را به فروش رساند؟
مثلاً زمانی که شما جفت ارز «یورو به دلار یا EUR/USD» را خریداری می‌کنید، آیا یوروی واقعی به حساب شما در کارگزاری واریز میشود؟
یا مثلاً زمانی که دارید «پوند انگلیس را به ازای دلار» (GBP/USD) به فروش می‌رسانید، چطور ممکن است واقعاً مالکیت هیچ پوندی را در اختیار نداشته باشید؟ شاید بسیاری از معامله‌گران خُرد اینطور فکر کنند که در حال خرید و فروش ارزهای واقعی هستند، اما با مطالعه‌ی این مقاله درخواهید یافت که چنین چیزی واقعیت ندارد.
چه چیزی در فارکس معامله میشود؟
معامله‌گران در بازار فارکس در واقع هیچ چیز ملموسی را خریداری نکرده و به فروش نمی‌رسانند، بلکه آنها صرفاً به پیش‌بینیِ نرخ برابری (Exchange Rate) یک یا چند جفت ارز می‌پردازند. پیش‌بینی نرخ برابری ارز که گاهی هم به عنوان عملیات سفته‌بازی از آن یاد میشود، در واقع پیش‌بینی یا تخمین جهتِ آتیِ قیمت یک یا چند ارز است. به این ترتیب معامله‌گری که در بازار فارکس به پیش‌بینی حرکت قیمت در آینده می‌پردازد. خرید و فروش در فارکس در واقع به نوعی در حال شرطبندی بر روی قیمت در آینده است.
نرخ برابری ارز به معنی رابطه‌ی مستقیم قیمتِ دو ارز است. به این ترتیب، معامله در فارکس به معنی خرید و فروش ارزهای واقعی نیست، بلکه معامله‌گر باید روی تغییرات نرخ برابری دو ارز نسبت به یکدیگر شرط بسته یا به عبارت دیگر این تغییرات احتمالی را پیش‌بینی نماید. این پیش‌بینی قیمت می‌تواند در هر دو جهت افزایش یا کاهش قیمت صورت گیرد.
تغییرات نرخ برابری ارز به چه معناست؟
بیایید با یک مثال ساده، قضیه را کمی روشن‌تر ببینیم. به عنوان مثال، نرخ برابری ارز یا همان Exchange Rate در جفت ارز EUR/USD (یورو به دلار) به معنی نسبت قیمت هر واحد یورو به هر واحد دلار است. فرض کنید نرخ برابری ارز در این مورد برابر با 1.1050 باشد. به این ترتیب شما برای خرید هر 1 یورو به 1.1050 دلار نیاز خواهید داشت.
در واقع میشود گفت که نرخ برابری ارز تعیین‌کننده‌ی تعداد ارز مورد نیاز برای خرید هر واحد از یک ارز دیگر است. بنابراین کار شما به عنوان یک معامله‌گر خُرد در بازار فارکس، صرفاً شرط بستن یا پیش‌بینی Exchange Rate (نرخ برابری) آتیِ یک ارز در برابر ارز دیگر است. اما اگر چنین باشد، پس به کار بردن لفظ «خرید» یا «فروش» به چه معناست؟
مفهوم خرید و فروش در فارکس: معاملات لانگ و شورت
چنانچه معامله‌گری در بررسی‌های خود به این نتیجه برسد که یورو در آینده‌ای نزدیک، قدرت بیشتری نسبت به دلار خواهد داشت و به این ترتیب اقدام به خرید یورو در ازای دلار آمریکا نماید، او در اصطلاح پوزیشن لانگ (Gone Long) باز کرده و قصد دارد جفت ارز «EUR/USD» را خریداری نماید (یا به عبارت دیگر یورو را به ازای دلار بخرد).
از سوی دیگر اگر معامله‌گری به این نتیجه برسد که در آینده ارزش یورو نسبت به دلار آمریکا تضعیف خواهد شد، پوزیشن شورت (Gone Short) باز کرده و نشان می‌دهد که قصد فروش یورو در ازای دلار (EUR/USD) را دارد.
به این ترتیب متوجه می‌شویم که انجام معاملات خرد در فارکس در واقع به معنی پیش‌بینی و شرط بستن بر روی افزایش یا کاهش نرخ برابری دو ارز نسبت به یکدیگر است. اما به احتمال زیاد این پرسش پیش خواهد آمد که منشأ تعیین نرخ برابری یک جفت ارز از کجاست؟
نرخ برابری در فارکس چطور تعیین میشود؟
منشأ نرخ برابری جفت ارزها، بازار اسپات فارکس یا Spot FX Market است. در بازار اسپات فارکس، «معاملات اسپات» میان معامله‌گران نهادی یا Institutional Traders رخ می‌دهد. در معاملات اسپات، سرمایه‌گذاران یا معامله‌گران نهادی در واقع به عقد قرارداد اسپات می‌پردازند که در پی آن، قرارداد مبادله‌ی واقعیِ ارزهای فیزیکی شکل می‌گیرد.
این قرارداد و مبادله‌ی ارز در یک نرخ برابری مشخص صورت گرفته که مبنایی برای تعیین نرخ برابری ارز نزد معامله‌گران آتی یا فیوچرز می‌باشد. باید توجه داشت که در بازار اسپات نیز، این خودِ ارزهای پایه‌ی واقعی نیستند که مبادله می‌شوند، بلکه قراردادی به منظور مبادله‌ی فیزیکی ارزهای پایه بسته میشود.
به‌طور مثال چنانچه در بازار اسپات جفت ارز EUR/USD را خریداری کنید، شما در واقع در حال معامله یا بستن قراردادی هستید که در ازای آن مقدار مشخصی یورو را در ازای دلار آمریکا، بر حسب قیمتی توافقی میان طرفین معامله، دریافت می‌کنید.
این قیمت توافقی با نام «نرخ معامله‌ی اسپات» یا Spot Rate نیز شناخته میشود. نرخ معامله‌ی اسپات نرخی است که بر اساس عرضه و تقاضای واقعی در بازار اسپات تعیین میشود. لازم به ذکر است از آنجایی که بازار فارکس بازاری غیرمتمرکز و متعاقباً غیردستوری است، هیچ نرخ معامله‌ی اسپات یکسانی برای جفت ارزها وجود ندارد و همین عاملی برای تغییرات قیمت یک ارز در برابر ارز دیگر است.
بگذارید یک بار دیگر با ارائه‌ی مثالی، قضیه را ساده‌تر ببینیم. فرض کنید شما برای خرید یک فرش به بازار رفته‌اید و در آنجا پنج فروشنده مشغول عرضه و فروش فرش مورد نظر شما هستند. در حالت معمول شما از هر پنج فروشنده قیمت گرفته و در نهایت خرید خود را از فروشنده‌ای انجام می‌دهید که بهترین قیمت را به شما اعلام کند. قیمت اعلامی از سوی هر فروشنده در واقع همان قیمت یا نرخ معامله‌ی اسپات فروشنده است.
در نهایت قیمتی که شما و یکی از آن پنج فروشنده بر سر آن به توافق می‌رسید، قیمت اسپات آن فرش در نظر گرفته شده و مبنایی برای خرید و فروش فرش‌های آینده میشود. در بازار اسپات فارکس نیز دقیقاً همین اتفاق رخ می‌دهد؛ با این تفاوت که در آنجا خریداران و فروشندگان از سراسر جهان در هر لحظه قصد دارند قیمت‌های متفاوتی برای خرید و فروش پیشنهاد دهند و به همین دلیل است که ارزها نسبت به یکدیگر تغییرات قیمت را به ثبت می‌رسانند.
سخن پایانی – آخر چه چیزی در فارکس معامله میشود؟
در این مطلب به بررسی چیزی که واقعاً توسط معامله‌گران خُرد در بازار مالی فارکس خرید و فروش میشود پرداختیم و دیدیم که کار معامله‌گر خرد، صرفاً پیش‌بینی قیمت و نرخ برابری ارزها نسبت به یکدیگر است و هیچ ارزی به‌طور واقعی و فیزیکی توسط این دسته از معامله‌گران خرید و فروش نمی‌شود.
نکته‌ی حایز اهمیت دیگر این است که اگر می‌خواهید در بازار فارکس سود کنید، تنها کافی است تمرکز خود را بر روی بررسی حرکات قیمت و نرخ برابری جفت ارزها بگذارید. به این ترتیب به نوعی کار شما پیش‌بینی یا شرطبندی روی بالا یا پایین آمدن قیمتِ دو یا چند ارز نسبت به یکدیگر است.
