فعالان اقتصادی از اندیکاتورها (Indicators) و اُسیلاتورها (Oscillators) برای تشخیص جهت روند بازارهای مالی استفاده می‌کنند. این دو ابزار نقش بسیار مهمی در تحلیل تکنیکالِ بازارهای مالی برعهده دارند و می‌توانند اطلاعات مفیدی درباره‌ی قیمت، حجم معاملات، تکانه (مومنتوم) و… را در اختیار تحلیلگران بازار قرار دهند.
اندیکاتورها ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که با استفاده از داده‌های قیمتی و حجم معاملات، به معامله‌گران کمک می‌کنند تا روندها، نقاط بازگشت و قدرت بازار را شناسایی کنند. اسیلاتورها زیرمجموعه‌ای از اندیکاتورها هستند که در محدوده‌ای مشخص (معمولاً بین 0 تا 100) نوسان می‌کنند و برای شناسایی شرایط اشباع خرید (Overbought) یا اشباع فروش (Oversold) استفاده می‌شوند.
به منظور ارتقای سطح دانش تکنیکال خود، بهتر است با تفاوت اندیکاتور و اسیلاتور در تحلیل تکنیکال آشنا شوید و انواع متدوال هر یک را بشناسید.
چرا اندیکاتورها و اسیلاتورها در فارکس مهم‌اند؟
اندیکاتورها و اسیلاتورها به معامله‌گران امکان می‌دهند تا تصمیمات مبتنی بر داده بگیرند. برای مثال، اندیکاتور میانگین متحرک می‌تواند نشان دهد که آیا جفت‌ارز USD/JPY در روند صعودی است یا نزولی. اسیلاتورهایی مانند استوکاستیک می‌توانند نقاط بازگشت احتمالی را در بازارهای رنج (Range) شناسایی کنند. این ابزارها با کاهش پیچیدگی تحلیل بازار، به معامله‌گران مبتدی کمک می‌کنند تا سریع‌تر وارد معاملات شوند و به حرفه‌ای‌ها امکان می‌دهند استراتژی‌های خود را بهینه کنند. آکادمی کندل معتقد است که تسلط بر این ابزارها، کلید موفقیت در تحلیل تکنیکال فارکس است.
تفاوت اندیکاتور و اسیلاتور در چیست؟
اگر بتوان در فارسی، اندیکاتور را به «نشانگر» و اسیلاتور را به «نوسانگر» ترجمه کرد، شاید تفاوت این دو قدری آشکارتر شود. اندیکاتور یا نشانگر، همانطور که از نام آن نیز پیداست، می‌تواند جهت آتیِ روند بازار را نشان دهد. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با استفاده از اندیکاتورهای مختلف، می‌توانند به درکی کلّی از روند کوتاه، میان و بلند مدت بازار دست یابند.
این در حالی است که اسیلاتور یا نوسانگر، ابزاریست که میان دو محدوده‌ی تعیین شده از قیمت، حجم و… نوسان می‌کند و می‌تواند اطلاعات سودمندی درباره‌ی روند لحظه‌ای بازار به دست دهد. بطور مثال، اگر بازار در وضعیت اشباع خرید باشد، آنگاه اسیلاتورها در مرز بالایی نوسان خواهند کرد و چنانچه بازار در محدوده‌ی اشباع فروش باشد، اسیلاتورها در سطوح پایین نمودار خود، جنبش خواهند داشت.
در واقع اندیکاتورها تابعِ شرایط بازار و اطلاعات قیمت می‌باشند که با بررسی حجم معاملات و تغییرات قیمت، می‌توانند آینده‌ی بازار را در یک نمای کلّیِ احتمالی به تصویر بکشند؛ اما اسیلاتورها به بررسی میزان هیجانات لحظه‌ای خریداران و فروشندگان می‌پردازند و به این ترتیب نشان می‌دهند که در هر لحظه، چه فعل و انفعالاتی در بازار وجود دارد و حرکت احتمالی عمومِ معامله‌گران در لحظه‌ی بعد، چه می‌تواند باشد.
- بیشتر بخوانید: اندیکاتور چیست و چه کاربردی در بازار فارکس دارد؟
- بیشتر بخوانید: فارکس چیست؟
- بیشتر بخوانید: سبک معامله‌گری در فارکس
- بیشتر بخوانید: موفقیت در بازار فارکس
تفاوت اندیکاتور و اسیلاتور بر روی نمودار
نخستین تفاوت بارز میان اندیکاتور و اسیلاتور بر روی نمودار، نحوه‌ی قرارگیری آنهاست. اندیکاتورها غالباً بر روی خود نمودار قرار می‌گیرند و خطوط آنها روی خطوط روند قیمت یا حجم میفتد، در حالی که در اغلب موارد، اسیلاتور در پنجره‌ای جداگانه، معمولاً زیر نمودار، خود بصورت یک نمودار جداگانه نمایش داده می‌شود.
یکی دیگر از تفاوت‌های مهم اندیکاتور و اسیلاتور این است که با استفاده از اسیلاتور می‌توان بخوبی از واگرایی‌های ایجاد شده در قیمت با خبر شد؛ این در حالی است که اندیکاتورها نمی‌توانند ابزار خوبی برای تشخیص واگرایی‌ها باشند. از تفاوت‌های مهم دیگر میان اندیکاتورها و اسیلاتورها که لازم است با آن آشنا شوید، تشخیص محدوده‌های خرید و فروش اشباع می‌باشد. همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، اسیلاتورها مشخصاً به مناطق اشباع خرید و اشباع فروش واکنش نشان می‌دهند.
این مناطق در اغلب اسیلاتورهای پرکاربرد مشخص است؛ منطقه‌ی اشباع خرید در اسیلاتورها معمولاً در بالای عدد 70 از 100 قرار دارد و با گذشتن اسیلاتور از این عدد، می‌توان فهمید که قدرت خریداران کم شده و قدرت فروشندگان به مراتب بالاتر از آنهاست و شاهد خریدهای هیجانی در بازار هستیم. به طریق مشابه، زمانی که اسیلاتور به اعداد زیر 30 و عدد صفر نزدیک شود، نشان می‌دهد که فروشندگان سراسیمه و در حال فروش هیجانی هستند و قدرت خریداران در حال افزایش است.
اندیکاتورها و اسیلاتورهای بسیار پرکاربرد
می‌توان گفت در استفاده از ابزارهای تحلیل بازارهای مالی، مانند استفاده از نشانگرها و نوسانگرها، الزام خاصی وجود ندارد و هر معامله‌گر بنا بر دلایل گوناگون، ممکن است از اندیکاتورها و اسیلاتورهای متفاوتی استفاده کند یا مثلاً تصمیم بگیرد به کلّی از اسیلاتور استفاده ننماید. با این وجود، برخی از این ابزارها هستند که از محبوبیت و شهرت خاصی در میان فعالان اقتصادی برخوردارند که در این بخش، به معرفی اجمالی برخی از آنها خواهیم پرداخت.
اندیکاتورهای پرکاربرد
- میانگین متحرک / Moving Average
- میانگین متحرک نمایی / Exponential moving average
- باندهای بولینگر / Bollinger Bands
- اصلاح فیبوناچی / Fibonacci Retracement
- ابر ایچیموکو / Ichimoku Cloud
اسیلاتورهای پرکاربرد
- شاخص قدرت نسبی / Relative Strength Index (RSI)
- نوسانگر تصادفی / Stochastic Oscillator
- آهنگ تغییرات / Rate of Change (ROC)
- جریان نقدینگی / Money Flow (MFl)
چگونه از اندیکاتورها و اسیلاتورها در معاملات استفاده کنیم؟
برای استفاده مؤثر از اندیکاتورها و اسیلاتورها، باید آنها را در پلتفرم معاملاتی مانند MetaTrader 5 پیاده کنید. ابتدا جفت‌ارزی مانند EUR/USD را انتخاب کنید و تایم‌فریم مناسب (مانند یک‌ساعته) را تنظیم کنید. سپس، اندیکاتورهایی مانند میانگین متحرک یا RSI را به نمودار اضافه کنید. برای مثال، اگر RSI در سطح 30 باشد و الگوی صعودی در نمودار ظاهر شود، می‌توانید یک سفارش خرید باز کنید. برای مدیریت ریسک، حد ضرر (Stop Loss) را زیر سطح حمایت و حد سود (Take Profit) را نزدیک سطح مقاومت تنظیم کنید. تمرین این استراتژی‌ها در حساب دمو، مانند حساب ارائه‌شده توسط بروکرهایی مثل FX24، به شما کمک می‌کند تا مهارت خود را تقویت کنید.
محدودیت‌های اندیکاتورها و اسیلاتورها
با وجود مزایای اندیکاتورها و اسیلاتورها، این ابزارها محدودیت‌هایی نیز دارند. یکی از مشکلات اصلی، تولید سیگنال‌های کاذب است، به‌ویژه در بازارهای پرنوسان. برای مثال، RSI ممکن است در بازارهای رونددار سیگنال‌های نادرست تولید کند. همچنین، اندیکاتورها معمولاً با تأخیر عمل می‌کنند، زیرا بر داده‌های گذشته متکی‌اند. ترکیب اندیکاتورها با پرایس اکشن یا تحلیل بنیادی می‌تواند دقت را افزایش دهد. آکادمی کندل پیشنهاد می‌کند که همیشه سیگنال‌ها را با ابزارهای دیگر تأیید کنید و از وابستگی بیش‌ازحد به اندیکاتورها اجتناب کنید.
کلام آخر
در این مطلب درباره‌ی تفاوت اندیکاتور و اسیلاتور بحث کردیم و دانستیم که این دو، ابزاری تکنیکال برای تشخیص روند قیمت یک سهم، یک بازار یا… هستند. به همین دلیل، آشنایی با تفاوت این دو ابزار و انواع پرکاربرد آنها، می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار معامله‌گران قرار دهد.
مهمترین تفاوت اندیکاتور و اسیلاتور این است که از انواع اندیکاتور (Indicator) اغلب به منظور تشخیص روند و تغییر جهت بازار در آینده استفاده می‌شود؛ در حالی که اسیلاتور (Oscillator) برای تحلیل درونی و لحظه‌ای بازار به کار گرفته می‌شود.
همچنین یک راه ساده برای تشخیص اندیکاتور از اسیلاتور بر روی نمودار، توجه به نحوه‌ی قرارگیری آنهاست. اندیکاتورها غالباً بر روی نمودار اصلی سهم یا بازار مورد نظر قرار می‌گیرند؛ در حالی که اسیلاتورها، خود بصورت نموداری جداگانه در زیر نمودار اصلی، در بازه‌ی 0 تا 100 به نمایش درمی‌آیند.
