یکی از کابوس‌های هر فرد فعال در بازارهای مالی، این است که بعد از تجربه ده‌ها پیپ سود، به یک‌باره به واسطه یک خبر یا اتفاق ناگهانی، قیمت روند نزولی بگیرد و ضرر کند! این اتفاق امری طبیعی در بازارهای مالی است که بدون شک، در طول معاملات خود آن را تجربه خواهید کرد.
اما با اینکه این ریسک در تمامی بازارهای مالی وجود دارد، نمی‌توان دست روی دست گذاشت و برای در امان ماندن از آن اقدامی نکرد. هر فرد فعال بازارهای مالی باید توانایی مدیریت ریسک را داشته باشد تا بتواند میزان ضرر را به پایین‌ترین حد ممکن برساند. در این بین، یکی از بهترین ابزارها برای مدیریت ریسک، تریلینگ استاپ یا حد ضرر شناور است که داشتن تسلط بر آن، امروزه برای هر تریدری ضرورت دارد.
با توجه به این موضوع، ما در ادامه این نوشته قصد داریم بهشکل کامل بررسی کنیم که تریلینگ استاپ چیست و چه جزئیاتی دارد؛ تا انتهای این نوشته همراه ما باشید.
تریلینگ استاپ چیست؟
همانطور که پیشتر گفته شد، تریلینگ استاپ یا حد ضرر شناور، ابزاری بسیار پیشرفته و مناسب برای مدیریت ریسک است که می‌تواند برای موفقیت در بازار فارکس، بسیار کمک‌کننده باشد. البته مدیریت ریسک خود امری مفصل است و ابزارهای مختلفی دارد که بررسی تمامی این ابزارها در این نوشته نمی‌گنجد. پیش از اینکه درباره حد ضرر شناور چیزی گفته شود، باید با مفهوم حد ضرر آشنا شوید؛ به‌صورت مختصر، حد ضرر عبارت است از نقطه‌ای که در صورت رسیدن قیمت به آن، باید از معامله خارج شوید تا متحمل ضرر بیشتری نشوید. حال در صورتی‌که این حد ضرر تعیین شده به‌صورت دنباله‌دار و متحرک باشد، به آن حد ضرر شناور یا تریلینگ استاپ گفته می‌شود.
به‌عنوان مثال، فرض کنید که برای یک معامله حد ضرر خود را 15 پیپ و حد سود خود را 70 پیپ در نظر گرفته‌اید. حال در این شرایط، اگر بازار در جهت معامله شما حرکت کرد و میزان سود بیشتر شد، حد ضرر نیز افزایش پیدا می‌کند. این امر به شما کمک می‌کند تا در صورت نامطلوب بودن شرایط بازار، با یک میزان حداقلی سود یا به شکل سربه‌سر از معامله خارج شده و به‌عبارت دیگر، کم‌ترین میزان ضرر ممکن را متحمل شوید.
تاریخچه تریلینگ استاپ
با وجود اینکه تریلینگ استاپ امروزه تا این حد مورد توجه قرار گرفته، جالب است بدانید که این روش، ابدا روش جدیدی نبوده و استفاده از آن به دهه 1980 باز می‌گردد! دلیل کم‌تر بودن محبوبیت این ابزار در گذشته، پیچیدگی جزئیات آن است و نه نامناسب بودن آن. در گذشته معامله‌گران مجبور بودند بهشکل دائم قیمت‌ها را در بازار رصد کرده و دستور توقف را به‌صورت دستی تنظیم کنند که با توجه به جزئیات زیاد تریلینگ استاپ، این فرایند بسیار زمان‌بر بوده و احتمال بروز خطای انسانی در آن وجود داشته است.
اما با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، کامپیوترها در اختیار معامله‌گران قرار گرفتند که از طریق آنها تنظیم دستورات توقف بهشکل خودکار امکان‌پذیر شده و دقت کار هم بالاتر رفت. امروزه با دسترسی عموم مردم به اینترنت و کامپیوترهای شخصی، استفاده از این ابزار رایج‌تر شده و امکان بهره‌گیری از استراتژی‌های پیچیده‌تر نیز وجود دارد.
مزایای تریلینگ استاپ
همانطور که پیشتر گفته شد، تریلینگ استاپ تنها یکی از ابزارهای مدیریت ریسک در بازارهای مالی است و در این بین ابزارهای دیگری نیز وجود دارند. بنابراین اگر به دنبال دلیلی برای انتخاب تریلینگ استاپ هستید، مزایای این روش در ادامه بررسی شده‌اند.
1_ اطمینان‌پذیری و کاهش ریسک
تریلینگ استاپ را به‌جرات می‌توان به عنوان یکی از مطمئن‌ترین ابزارها در مدیریت ریسک در نظر گرفت! این روش درست مانند حد ضرر کلاسیک، با کاهش چشم‌گیر ریسک در معاملات از سرمایه محافظت می‌کند، با این تفاوت که این ابزار، امکانات بیشتری نسبت به نمونه سنتی خود دارد. حد ضرر شناور اجازه می‌دهد تا در صورت حرکت بازار به نفع معامله‌گر، سود تثبیت شده و در صورت حرکت قیمت در جهت ضرر معامله‌گر، امکان خروج سریع از معامله و کاهش میزان ضرر وجود داشته باشد. در یک تشبیه کلی، می‌توان این ابزار را به عنوان یک کمربند ایمنی در نظر گرفت که می‌تواند از منافع معامله‌گران در بازار تا حدود زیادی دفاع کند.
2_ انعطاف‌پذیری بالا و امکان ایجاد تطابق با شرایط
اگر به توضیحاتی که در ابتدای نوشته درباره تریلینگ استاپ دادیم دقت کرده باشید، متوجه خواهید شد که این ابزار بسیار انعطاف‌پذیر است به این معنی که می‌توانید آن را بر اساس استراتژی و شرایط بازار تنظیم کنید. حد ضرر شناور بر خلاف روش‌های سنتی ابدا خشک نیست و اجازه تغییر استراتژی در لحظه را می‌دهد. البته این امکان یک تیغ دو لبه است و در صورتی‌که بدون دانش و تجربه کافی از این ابزار استفاده کنید، حتی ممکن است که بیشتر متحمل ضرر شوید.
3_ صرفه‌جویی در زمان
مدیریت زمان یکی از مهم‌ترین عناصر در امر ترید است. بر خلاف روش‌های سنتی و قدیمی، در تریلینگ استاپ نیاز نیست که بهشکل دائم بازار را رصد کرده و استاپ ضرر را دستی تنظیم کرد چراکه تریلینگ استاپ این کار را بهشکل خودکار برای ما انجام خواهد داد؛ البته با دقت بسیار بالا. این اتوماسیون زمانی بیشتر به‌چشم می‌آید که معامله‌گران در چندین دارایی موقعیت دارند و با بهره‌گیری از این ابزار، نیاز نیست به‌صورت دستی و مجزا به هر موقعیت رسیدگی کنند.
4_ تطابق با تمام سبک‌های معاملاتی
تریلینگ استاپ به معامله‌گر این امکان را می‌دهد تا حد ضرری را تعیین کند که در هر زمان با موقعیت واقعی خود تطابق پیدا می‌کند. با توجه به این موضوع، معامله‌گر می‌تواند فارغ از سبک معامله‌گری در فارکس، از این ابزار استفاده کند.
معایب تریلینگ استاپ
تا به اینجا درباره مزایای حد ضرر شناور صحبت کردیم اما در مقابل این مزایا، این ابزار از یک‌سری معایب نیز برخوردار است که این معایب در ادامه بررسی شده‌اند.
1_ نیازمند اتصال دائمی به سرورهای معاملاتی
از آنجا که تریلینگ استاپ بر اساس تغییرات بازار تغییر می‌کند، نیازمند این است تا بهشکل لحظه‌ای به اطلاعات بازار دسترسی داشته باشد. این شرایط امکان‌پذیر نیست مگر اینکه یا کامپیوتر خود را به‌صورت دائمی روشن نگه داشته و اتصال پلتفرم به سرورهای معاملاتی را حفظ کنید یا اینکه از سرورهای مجازی (VPS) استفاده کنید که هر دوی این موارد، قدری هزینه‌بر هستند.
2_ عملکرد نامناسب در بازارهای پرنوسان
در صورتی‌که بازار هدف دارای نوسان شدید باشد، تریلینگ استاپ به‌صورت مداوم و سریع بازنویسی می‌شود و همین امر ممکن است که معامله‌گر را به خروج زودهنگام از معامله تحریک کند. این امر بعضا می‌تواند مفید باشد اما در اغلب موارد، باعث افت فرکانسی معامله‌گر و کاهش سود می‌شود.
3_ خروج زودهنگام
در صورتی‌که نوسان بازار بالا باشد و قیمت به‌سرعت تغییر کند و اگر تغییر به نفع معامله‌گر باشد، ممکن است که تریلینگ استاپ، معامله را زودتر از زمان مورد نظر معامله‌گر ببندد و این امر باعث می‌شود تا معامله‌گر از سود بیشتر محروم شود. دیگر دلیل اینکه توصیه می‌شود از این ابزار در بازارهای پرنوسان استفاده نکنید همین است.
- بیشتر بخوانید: بروکر کوتکس
- بیشتر بخوانید: بروکر فیبوگروپ (FIBO GROUP)
- بیشتر بخوانید: چگونه با کاهش قیمت در بازار فارکس سود کنیم؟
- بیشتر بخوانید: تشخیص شروع امواج الیوت چگونه است؟
انواع تریلینگ استاپ
جدا از اینکه تریلینگ استاپ خود ابزاری بسیار انعطاف‌پذیر است، انواع مختلفی نیز دارد تا معامله‌گر بتواند مطابق‌ترین نمونه را بر اساس سبک معاملاتی و شرایط خود، انتخاب کنید. انواع مختلف این ابزار عبارت‌اند از :
- ثابت: این نوع تریلینگ استاپ بر اساس دو فاکتور، یعنی تعداد ثابتی از واحد‌ها یا درصدی از قیمت‌ها، بهشکل کاملا خودکار تنظیم می‌شود. برای مثال می‌توانید تعیین کنید که دستور توقف همیشه 4 درصد پایین‌تر از بیشترین قیمتی باشد که دارایی به آن رسیده است.
- متغیر: در این نوع، فاصله تریلینگ استاپ با توجه به نوسانات بازار تنظیم می‌شود.
- بر اساس شاخص‌ها: در بازار فارکس شاخص‌های مختلفی وجود دارند و برخی معامله‌گران برای تعیین فاصله تریلینگ استاپ خود از این شاخص‌های تکنیکی مانند میانگین متحرک، باندهای بولینگر و … استفاده می‌کنند.
- تریلینگ استاپ دستی: بعضی معامله‌گران سخت‌گیر‌تر که با اتوماسیون میانه خوبی ندارند، برای تعیین فاصله تریلینگ استاپ از تجزیه و تحلیل‌های شخصی خود استفاده می‌کنند. این روش روشی است که معمولا معامله‌گر‌های برنده از آن استفاده می‌کنند چراکه انعطاف‌پذیری بسیار بالاتری دارد اما در مقابل، اجرای این نوع تریلینگ استاپ نیازمند تجربه و دانش بالایی در فارکس است.
تریلینگ استاپ چگونه کار می‌کند؟
همانطور که پیشتر گفته شد، این ابزار به معامله‌گر کمک می‌کند از تمامی سود‌های احتمالی بهره‌مند شده و کم‌ترین میزان ضرر ممکن را متحمل شود. تحت عملکرد این ابزار، هنگامی که قیمت سهام بالا برود، حد ضرر نیز بالا می‌رود اما اگر قیمت سهام پایین بیاید، این حد ضرر تغییری نکرده و در صورتی‌که قیمت به‌میزان حد ضرر مشخص شده برسد، یک دستور فروش خودکار صادر می‌شود تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. برای درک بهتر مفهوم عملکرد این ابزار، به دو مثال زیر توجه کنید:
مثال شماره 1: فرض کنید سهامی را با ارزش 200 دلار خریداری کرده‌اید و حد ضرر را 10 درصد زیر قیمت فعلی یعنی 180 دلار تنظیم کرده‌اید؛ اگر قیمت سهام با 10 درصد رشد به 220 دلار برسد، حد ضرر نیز با 10 درصد رشد به رقم 198 دلار خواهد رسید. اما در صورتی‌که قیمت شروع به کاهش کند، حد ضرر روی همان مقدار 180 دلار باقی مانده در صورتی‌که قیمت سهام به این مقدار برسد، سهام فروخته خواهد شد.
مثال شماره 2: فرض کنید که در معامله جفت ارز یورو / دلار آمریکا، 3 پیپ سود حاصل شده است. در این شرایط، با فعال کردن حد ضرر روی 10 پیپ، حتی اگر روند بر خلاف معامله ما برگردد، 20 پیپ از سود حاصل شده حفظ می‌شود.
- بیشتر بخوانید: کتاب روانشناسی معامله گری
- بیشتر بخوانید: حجم بازار فارکس
- بیشتر بخوانید: نزدک در فارکس
نحوه استفاده از تریلینگ استاپ
اگر سری به ژورنال معاملاتی تریدرهای حرفه‌ای و ریسک‌گریز بزنید، می‌بینید که همه این افراد، مهم‌ترین جزء استراتژی‌های معاملاتی را نقاط ورود و خروج در نظر گرفته‌اند. انتخاب نقاط ورود خود نیازمند استفاده از ابزارها و روش‌هایی است که صحبت درباره آن در این نوشته نمی‌گنجد اما نقاط خروج همان حد ضرر یا سود هستند. ابزار تریلینگ استاپ دقیقا با همین حد ضرر‌ها سروکار دارد که فعالیت آن را پیشتر بررسی کردیم و اکنون زمان بررسی چگونگی استفاده از آن است.
این ابزار در بورس‌های بین‌المللی و پلتفرم‌هایی مانند متاتریدر، بهشکل کامل و با دقت بسیار زیاد در دسترس است. برای استفاده از تریلینگ استاپ در متاتریدر، تنها کافی است که پلتفرم معاملاتی را در سرور مجازی اجرا کنید تا اتصال پیوسته ترمینال شخصی معامله‌گر با هسته مرکزی مبادلات به وجود آمده و دستورات به‌صورت خودکار اجرا شوند. همچنین می‌توانید با کمک افرادی که دانش برنامه‌نویسی به زبان پلتفرم‌های معاملاتی را دارند، یک ربات معامله‌گر ساده را طراحی کنید تا دستورات را با جزئیات بیشتر و انحصاری‌تری اجرا کند.
نحوه تنظیم اندیکاتور تریلینگ استاپ
اندیکاتورها از بهترین ابزارهای مورد استفاده در بازارهای مالی هستند که با معادلات ریاضی پیچیده، به مقایسه داده‌ها پرداخته و اطلاعات مناسبی را به معامله‌گر، در جهت انتخاب زمان خرید یا فروش ارائه می‌کنند. به جهت تنظیم اندیکاتور تریلینگ استاپ، نیاز است تا در ابتدا مشخص کنید که حد ضرر مدنظر شما چقدر باید با قیمت فعلی سهام فاصله داشته باشد.
این مقدار معمولا به‌صورت درصدی از قیمت تعیین می‌شود اما می‌توان آن را یک مقدار ثابت و مطلق نیز در نظر گرفت. به‌عنوان مثال اگر سهامی را با قیمت 200 دلار تهیه کرده‌اید و می‌خواهید که تریلینگ استاپ را روی 10 درصد تنظیم کنید، در نهایت حد ضرر روی 180 دلار تنظیم می‌شود. در این بین روش‌های دیگری نیز مانند استفاده از الگو‌ها و استراتژی‌های معاملاتی خاص نیز برای تنظیم اندیکاتور تریلینگ استاپ وجود دارند.
نکات مهم در بکارگیری تریلینگ استاپ
تا به اینجای کار، جزئیات کاملی را از حد ضرر شناور یا تریلینگ استاپ بررس کردیم و در ظاهر، کار کردن با این ابزار خیلی سخت نیست؛ تنها کافی است که یک درصد مشخص را برای حد ضرر در نظر گرفته و آن را اعمال کنید و مابقی کارها نیز بهشکل اتوماتیک انجام می‌شوند.
این تصور کاملا اشتباه است؛ گرچه که استفاده از تریلینگ استاپ از نظر تکنیکی کاری بسیار ساده است، اما باید بدانید هر قدر که این ابزار می‌تواند مفید باشد، می‌تواند آسیب‌زا هم بوده و بیشتر از این که ابزار سودرسانی باشد، به شما ضرر بزند! برای اینکه بتوانید به‌خوبی از تریلینگ استاپ استفاده کنید، نیاز به تسلط بر جزئیات فنی و اصول پایه مانند شناخت درست از نقاط ورود، خروج و … دارید و همچنین تجربه کافی.
به‌عنوان مثال، در صورتی‌که دستور توقف ضرر را بسیار نزدیک به قیمت فعلی سهام تنظیم کرده باشید، امکان فروش زودهنگام و محروم شدن شما از سود مناسب وجود دارد و بسیاری خطرات دیگر. از این رو، توصیه می‌شود که اگر به تازگی با این ابزار آشنا شده‌اید، در ابتدا از یک حساب دمو برای آزمون و خطاهای اولیه استفاده کنید تا سرمایه شما به خطر نیفتد.
کلام آخر
تعیین حد ضرر شناور یا تریلینگ استاپ، یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از تصمیمات عجولانه در فروش سهام است که معمولا بعد‌تر باعث افسوس معامله‌گران می‌شود. این ابزار نسبتا ساده و بسیار دقیق است و در صورتی‌که به درستی استفاده شود، می‌تواند میزان سود را به حداکثر و میزان ضرر را به حداقل برساند. امروزه با توجه به همه‌گیری و افزایش دقت کامپیوترها، استفاده از این ابزار اتوماتیک نیز برای معامله‌گری در فارکس بسیار رایج شده است و از این رو، ما در این نوشته کوشیدیم تا بهشکل کامل به بررسی تریلینگ استاپ و جزئیات پیرامون آن بپردازیم و امید است که مطالب گفته شده برای شما مفید بوده باشند.
