تقریبا همهٔ تریدرهای فارکس اطلاعات خوبی از زیر و بم و نکات تکنیکی این بازار دارند و حتی می‌توانند به خوبی آن را تحلیل و پیشبینی کنند؛ اما افراد کمی هستند که داستان جذاب تاریخچه فارکس را مطالعه کرده‌اند. اگر شما هم می‌خواهید از قدمت بازار فارکس سر در بیاورید و درک بهتری از این دنیای بزرگ مالی داشته باشید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. در ابتدا به توضیح تاریخچه بازار فارکس می‌پردازیم و سپس چند مورد از نکات اساسی حول محور این موضوع را شرح می‌دهیم. در آخر سعی می‌کنیم به این سوال مهم جواب بدهیم که «آیا ترید بکنم یا نکنم؟».
تاریخچه فارکس
در سال‌های آخر جنگ جهانی دوم یعنی تقریباً حدود سال‌های ۱۹۴۴ و ۱۹۴۵، کشورهای پیشرفته جهان که البته در آن اوضاع و شرایط از لحاظ زیرساختی و درآمدی نامناسبی داشتند و به خاطر جنگ وحشتناک و خانمان سوز در وضعیت اقتصادی کاملاً نابسامانی به سر می‌بردند، در منطقه برتون وودز آمریکا دور هم جمع شدند . کشور میزبان یعنی آمریکا در وضعیت متفاوتی قرار داشت.
آمریکا از مرکز جنگ دور بود و نهایتاً در آب‌های اقیانوس تلفاتی داده بود. سرزمینش سالم بود. جنگ جهانی به این کشور کمک کرده بود که بیکاری را کاهش دهد و از سال‌های رکود بزرگ یعنی ۱۹۲۸ تا ۱۹۳۵ فاصله بگیرد.
برخلاف باور عموم، جنگ تولیدات صنعتی و اشتغال را افزایش داده بود و کارخانه‌های فولاد، اسلحه سازی، خدمات پزشکی و ملزومات جنگ اقتصاد آمریکا را بسیار پررونق کرده بود. جنگ برای هر کشوری بد بود، برای آمریکا خیلی خوب بود.
آمریکا بعد از جنگ و در زمان برگزاری برتون وودز، مالک سهم بسیار زیادی از طلای جهانی بود.
در آن زمان پوند انگلستان ارز قالب جهان بود انگلستان بعد از انقلابات صنعتی به دلیل مستعمرات زیادش و نیز تولیدات صنعتی و گستره وسیع اقتصادش دارای نفوذ و اعتباری ۱۵۰ تا ۲۰۰ ساله بود، به همین دلیل طبیعی بود که ارز پذیرفته شده در مستعمرات جهانی باشد.
در آن روز علاوه بر انگلستان، آلمان، ایتالیا، ژاپنی‌ها و روس‌ها نیز زخم خورده جنگ بودند. به دعوت آمریکا برای ساخت یک نظام پولی واحد و قدرتمند دور هم جمع شده بودند. این نظام پولی بر پایه فلز زرد یعنی طلا بنا شد.
طلا ویژگی‌های منحصر به فردی داشت. کمیاب بود و همه انسان‌ها در طول دوران تمدنشان آن را به عنوان ابزار ذخیره ارزش پذیرفته بودند. اگر در تاریخ که سفر می‌کردی نیز همه آن را می‌خواستند. به همین دلیل در آن جلسه همه توافق کردند که طلاهای خود را نزد آمریکا بگذارند و به ازای هر ۱/۳۵ انس یک رسید کاغذی تحویل بگیرند. این رسید کاغذی دلار نامیده شد.
خوب، سال‌های بعد از جنگ و تقریباً به مدت ۲۰ سال، سال‌های بازسازی اروپا بود و دلار آمریکا در سطح جهان و در دستان اروپاییان وسیله مبادلات بود.
آمریکا در بازسازی اروپا کمک شایانی کرد در واقع همه منابع، مصالح و خدمات لازم برای بازسازی از طرف اقیانوس آتلانتیک به اروپا سرازیر شد و باز هم این آمریکا بود که رشد کرد و دلار آمریکا بود که که حالا دیگر قیمت کامودییتی‌ها مثل نفت طلا مس آهن و مواد غذایی به دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شد.
بدیهی است که قیمت یک واحد از پوند انگلستان برابر با یک واحد از ین ژاپن با یک دلار آمریکا نبودند اما دلار طبق توافق برتون وودز برابر با ۱.۳۵ انس طلا بود.
در دهه ۱۹۷۰ آمریکا که می‌دید اروپاییان پیشرفتشان تکمیل شده و حالا دلارهای خود را که در واقع همان رسیدهای طلا بود، آورده‌اند و طلای خود را از آمریکا طلب میکنند و الان خزانه دولت آمریکا از طلاها خالی میشود دست به اقدامی تاسف بار زد.
پرزیدنت نیکسون توسط نطقی اعلام کرد وابستگی طلاها و دلار آمریکا قطع شده است و گفت که دیگر دلارها رسید طلاها نیست و دلار مثل ارز سایر کشورها ارز ملی آمریکاست و در برابر آن طلایی پرداخت نمی‌شود.
بنابراین سیستم شناور ارزی یا فارکس تعیین کننده ارزش هر ارزی به نسبت دلار آمریکا یا سایر ارزها بود.
- بیشتر بخوانید: سبک معامله‌گری در فارکس
- بیشتر بخوانید: موفقیت در بازار فارکس
- بیشتر بخوانید: بهترین زمان ترید فارکس
سیستم شناور ارزی چیست و چگونه کار می‌کرد؟
به زبان ساده پارامترهای مختلف اقتصادی که مهم‌ترین آنها و نرخ بیکاری و صادرات و واردات کشورها می‌باشد تعیین کننده ارزش ارز هر کشوری شد. خوب طبیعتاً هر کشوری که اقتصاد قوی‌تری داشت ارز قوی‌تری هم داشت.
در فارکس ارزش ارز کشورها به نسبت هم بیان می‌شوند مثلاً می‌گوییم نسبت هر یورو در برابر دلار چقدر است. برای این کار یک نسبت ساده ریاضی برقرار می‌کنیم قیمت یورو را تقسیم بر قیمت دلار می‌کنیم تا ببینیم عدد برابری یا ریت یا عدد فارکس آن چند است و آن‌را اینگونه نمایش می‌دهیم:
EUR/USD
و این یعنی هر یک یورو چند دلار می‌ارزد. این عدد در هر روز در هر لحظه و در هر ثانیه در حال تغییر است اما تغییرات آن آنقدری محدود است که می‌توانیم روی آن حساب کنیم و این نشئت گرفته و استیبل بودن اقتصادهای زمینه این ارزهاست. یعنی نوسانات بر خلاف اقتصادهای ناپایدار در آن کشورها آنقدر کم است که شاید در یک سال کلاً یورو در مقابل دلار زیر ۵ یا ۶ درصد تغییرات داشته باشد!
امروزه فارکس به چه معناست؟
فارکس مخفف کلمه Foreign Exchange می‌باشد.
در مورد فارکس در مقاله فارکس چیست به صورت کامل توضیح داده‌ایم که می‌توانید برای اطلاعات بیشتر آن را بخوانید.
از ۱۹۷۰ تا سال ۱۹۹۸ فقط بانک‌های مرکزی بزرگ بودند که از این اعداد و ارقام و این تبادلات بهره می‌بردند.
آنها در یک سیستم بین بانکی تبادلات ارزی انجام می‌دادند و نرخ‌ها را اعمال می‌کردند. قیمت‌گذاری‌ها تماماً توسط آنها انجام می‌شد و همچنان هم انجام میشود.
بیایید یک مثالی بزنیم. فرض کنید شرکت بنز در آمریکا محصولی را فروخته است. همانطور که می‌دانید بنز یک محصول اروپایی است که واحد پولش یورو است.
حالا باید دلارهایی را که نمایندگی این شرکت در آمریکا به آلمان انتقال بدهد میتواند به راحتی به بانک مراجعه کند نرخ برابری را جویا شود و این انتقال را انجام دهد. با فرض این که شرکت بنز یک میلیون دلار درآمد داشته و نرخ برابری عددی برابر یک 1.07830 است. رابطه ساده زیر برقرار است:
EUR/USD=1.07830 در نتیجه به ازای هر دلار این میزان یورو پرداخت میشود.
به ازای یک میلیون دلار، 1078300 یورو در آلمان (البته قبل از کم کردن هزینه‌های مربوط به کمیسیون انتقال) پرداخت میشود.
در سال ۱۹۹۸ این امکان برای موسسات کوچکتر از بانک مرکزی و البته عموم مردم از طریق معاملات الکترونیک فراهم شد که بتوانند در این بازار بسیار بزرگ فعالیت کنند.
البته تا قبل از آن سال شما در هر لحظه از زمان می‌توانستید پوند بخرید و صبر کنید تا ارزشش بالاتر برود و بفروشید البته به صورت فیزیکی. اما بعد از سال ۱۹۹۸ شما می‌توانستید این کار را الکترونیکی و فقط با فشردن دکمه خرید یا فروش انجام دهید، در منزل خودتان !
این آسانی در انجام معاملات به سرعت فراگیر شد و به یکی از مزیت‌های این بازار تبدیل شد. گفتیم که این پروسه در مقیاس بانک‌های مرکزی انجام می‌شد اما آیا من معامله‌گر میتوانم به اندازه آنها معاملات انجام دهم؟
بیایید یک نگاهی به کمترین واحد تراکنش‌ها در بازار فارکس و در بین بانک‌های مرکزی بیندازیم.
در بین این بانکها هر تراکنش که معادل (صد هزار دلار) 100,000دلار آمریکا می‌باشد یک لات نامیده میشود و کوچک‌ترین واحد این تراکنش‌هاست. دقت کنید کوچک‌ترین واحد آن.
یعنی بانکها روزانه چند هزار لات حواله یا جابجایی یا خرید و فروش انجام می‌دهد مقیاسی بسیار بزرگ برای من و احتمالاً شما.
به گونه‌ای که ارزش بازار فارکس را روزانه ۶ تریلیون دلار تخمین میزنند.
برای رفع مشکل مقیاس برای تریدرهای کوچک و خرد مجموعه‌هایی به عنوان واسطه به وجود آمدند که بین خرده تریدرها و سیستم عظیم بانکی ارتباط برقرار کنند. آنها در ازای دریافت حق الزحمه یا کمیسیون این امکان را برای کوچکترها فراهم کردند که در این بازار عظیم به معامله بپردازند. نام این موسسات بروکر است.
بروکرها واسطه‌های مالی هستند که امکان برقراری ارتباط مالی بین خرده تریدرها و سیستم شناور ارزی جهانی در مقیاس کلان بانک‌های مرکزی را به عهده دارند.
حالا دیگر افراد عادی هم توانستند به اندازه پول خود از لات سایز‌های کوچک‌تری بهره ببرند اما مشکل اینجا بود که با ۱۰۰ دلار و ۱۰۰۰ دلار ما و با توجه به نوسانات کوچک بازار (اشاره به میزان نوسان چند صدم درصدی روزانه ارزها) سود زیادی نخواهد داشت.
بنابراین بروکرها خدمتی جدید را به مشتریان ارائه دادند. آنها اعتباری به نام لوریج را ارائه دادند که معامله‌گر میتواند در ازای به وثیقه گذاشتن همان پولی که در حساب خودش در بروکر دارد اعتباری برابر ۱۰۰ یا ۲۰۰ یا حتی ۱۰۰۰ برابر پولش دریافت کند.
در واقع این وام بزرگ را در برابر پولی که در حساب دارد می‌گیرد و با آن به معامله می‌پردازد، به شرطی که هیچگاه ضرر معامله‌اش از میزان وثیقه یا پولی که در حسابش به عنوان سند دریافت این وام قرار داده بود بیشتر نشود. به این پول وثیقه مارجین میگویند که همان پول در حساب شماست که درگیر معامله‌ای در حال انجام است.
یعنی در واقع من اجازه ندارم معامله‌ای انجام دهم که بیشتر از هزار دلار موجودی‌ام ضرر داشته باشد با این خدمت جدید حالا من به عنوان یک معامله‌گر خورده میتوانم معاملاتی در حد یک میلیون یا ۱۰ میلیون برابر کوچکتر از لات سایز‌های استاندارد بانک‌های مرکزی انجام دهم در حالی که پول به اندازه کافی برای ان معاملات در حسابم ندارم.
استفاده از لوریج کاملا یک انتخاب شخصیست، اما باید بدانید که هرچه میزان معامله بزرگتر باشد، سود آن نیز بیشتر میشود.
- بیشتر بخوانید: معامله‌گری در فارکس
- بیشتر بخوانید: بهترین تایم فریم در فارکس
- بیشتر بخوانید: بهترین بروکر فارکس چه ویژگی‌هایی دارد؟
- بیشتر بخوانید: آموزش فارکس برای مبتدیان
آیا ترید کنم یا نکنم؟
حالا که به همین سادگی امکان برقراری ارتباط با شبکه فارکس وجود دارد و مشکل پول و حتی سایز معاملات هم رفع شده، آیا میتوانم از این سبک به کسب درآمد بپردازم و شاید حتی شغل خود را رها کنم و بعنوان شغل اصلی آن‌را بپذیرم؟
سوال مهمی است و پاسخ به این سوال به راحتی میتواند به ما در تصمیم‌گیری اینکه آیا این مسیر مناسب آینده شغلی من است کمک کند. یا حتی یک درجه پایینتر به عنوان شغل دوم به آن نگاه کنم.
اگر به متن این مقاله و تاریخچه‌ای که بیان کردم توجه کنید می‌بینید که بازار فارکس نشان دهنده کم و زیاد شدن قدرت ارزها در مقابل هم است. در بازه‌های هفتگی، روزانه و ساعتی این بازار از خود واکنش نشان می‌دهد. ارز هر کشور نماینده و به نوعی تابلوی بزرگی از اقتصاد آن کشور است.
دو راه پیش روی ماست:
اینکه بعنوان راه نخست بدون دانستن و در نظر گرفتن ذات و ماهیت این مطلب فقط به خرید و فروش بپردازیم که به آن قمار میگویند و یا اینکه با افزایش دانش خود در مورد اقتصادها و کسب توانایی پیشبینی حرکات بازار فارکس به معاملات سالم‌تری بپردازیم.
برای رسیدن به درآمد مستمر از فارکس یا در هر بازاری به اطلاعات زیادی نیاز داریم. هرگونه راهی که توسط هر کسی و در هر فضایی چه مجازی و چه حضوری تبلیغ میشود باید متکی بر پایه یادگیری این اصول اقتصادی و همچنین تحلیلی باشد.
ماهیت بازار فارکس یک ماهیت اقتصادی است و البته در این بین حتماً افراد یا موسسات با تجربه‌تری وجود دارند که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده‌اند و خودشان به نتیجه‌های مطلوبی رسیده‌اند. حالا می‌توانند چراغ راه و هادی مناسب یک هنرجوی فارکس در این زمینه باشند.
- بیشتر بخوانید: تریدر فارکس کیست؟
- بیشتر بخوانید: بزرگترین اشتباهات تریدرها در فارکس چیست؟
چند نکته مهم در مورد بازار فارکس که باید بدانید
کار کردن در بازار فارکس سراسر نکته و چالش است؛ اما برای شروع، دانستن این نکات ضروری است:
۱. هیچ انتهایی برای یادگیری در این صنعت وجود ندارد.
شاید در ابتدای پیدایش فقط ارزها مبادله می‌شدند اما رفته رفته محصولات و مشتقات و قراردادهایی به آنها اضافه شده و اکنون طیف وسیعی از این ابزارها قابل معامله وجود دارند که یادگیری آنها نیازمند زمان و تجربه کافی است.
۲. مثل هر کار دیگری فارکس و ترید فارکس نیازمند کسب تجربه است.
داشتن یک منتور و مجموعه‌ای از مربیان عالی و البته محتوای آموزشی بروز و مناسب به همراه پشتیبانی برای رفع مشکلات میتواند شما را در رسیدن به هدفتان کمک کند.
۳. احساسات خود را کنترل کنید.
احساسات آنی و لحظه‌ای اگر پشتوانهٔ منطقی نداشته باشند می‌توانند تبدیل به بدترین دشمن یک تریدر شوند. شما همواره باید منضبط باشید و به برنامهٔ معاملاتی خود پایبند بمانید، حتی اگر احساسات‌تان دستور دیگری به شما بدهند.
کلام آخر
تاریخچه بازار فارکس داستانی جذاب و پر فراز و نشیب است که خواندن آن در کنار لذتی که ایجاد می‌کند، میتواند شما را در درک این بازار یاری دهد. ما در این مقاله ابتدا تاریخچه فارکس را توضیح دادیم و سپس به چند پرسش اساسی دربارهٔ قدمت این بازار و عناصر امروزی‌اش پاسخ دادیم. در آخر هم ۳ نکتهٔ مهم برای کار در فارکس را به شما گوشزد کردیم تا بهترین تجربه را از شروع این مسیر داشته باشید.
