سوآپ یکی از مفاهیم پایه‌ای مهم است که دانستن آن برای هر معامله‌گری ضرورت دارد. به بیانی دیگر سوآپ در فارکس به معنای نرخ بهره ارزهای خارجی است. اگر بخواهیم بیشتر به تعریف سوآپ بپردازیم، باید بگوییم که به تفاوت نرخ بهره بین دو ارز در یک جفت ارز گفته می‌شود. همان‌طور که می‌دانید برای فعالیت در بازار فارکس و قبل از اقدام به ساخت حساب و آغاز معاملات باید با تمام مفاهیم اولیه در بازار آشنایی داشته باشید؛ بنابراین ضروری است مفهوم سوآپ در فارکس، انواع و نحوه محاسبه آن را بدانید.

سوآپ(SWAP) چیست؟

به سود به‌دست آمده یا پرداخت شده در معاملاتی که بیش از یک روز باز نگه داشته می‌شوند، سوآپ می‌گویند. فرض کنید یک معامله‌گر می‌خواهد حجم پوزیشن معاملات خود را افزایش دهد، اما قادر به پرداخت سپرده‌های بزرگی نیست، او می‌تواند از حساب مارجین و سرمایه‌های اهرم‌دار که بروکر به عنوان قرض در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد، استفاده کند. درحقیقت برای معامله‌گران این امکان وجود دارد که با سپرده‌گذاری‌های کوچک، از بروکر سرمایه قرض بگیرند. در این حالت معامله‌گر بابت وام یا قرضی که از بروکر می‌گیرد، یک نرخ بهره، بسته به شرایط از او دریافت یا به او پرداخت می‌شود که به آن سوآپ یا بهره شبانه نیز گفته می‌شود.

• بیشتر بخوانید: نکاتی برای شروع معامله‌گری
• بیشتر بخوانید: تاریخچه فارکس

سوآپ در فارکس چیست؟

در بازار فارکس هر ارز دارای نرخ بهره مربوط به خود است که توسط بانک مرکزی کشورها تعیین می‌شود. این‌که معامله‌گر سوآپ دریافت کند یا ملزم به پرداخت آن باشد، به نرخ بهره هر ارز در یک جفت ارز در بازار بستگی دارد.

درحقیقت سوآپ یا نرخ بهره شبانه سودی است که برای نگهداری یک پوزیشن بیش از یک روز، به معامله‌گر پرداخت یا از او گرفته می‌شود. این مبلغ سوآپ هنگام استفاده از اهرم وجو دارد؛ زیرا زمانی که معامله‌گران یک پوزیشن اهرم‌دار باز می‌کنند، برای باز نمودن پوزیشن خود از بروکر، سرمایه قرض می‌گیرند.

معامله‌گران در فارکس، جفت ارزها را مورد معامله‌ قرار می‌دهند. برای مثال در جفت ارز پوند به دلار GBPUSD، ارز اول پوند انگلیس (ارز پایه) و ارز دوم دلار آمریکا (ارز متقابل) نامیده می‌شود. درحقیقت زمانی که معامله‌گر یک پوزیشن باز می‌کند، دو معامله‌ انجام می‌دهد؛ خرید یک ارز و فروش ارز دیگر در جفت ارز. اگر ارز خریداری شده دارای نرخ بهره بالاتر از ارز فروخته شده باشد، سوآپ به حساب واریز می‌شود؛ اما اگر نرخ بهره ارز خریداری شده کم‌تر باشد، سوآپ از معامله‌گر دریافت و یا به عبارتی از حساب کسر می‌شود.

درصورتی که پوزیشن در یک روز باز و در همان روز بسته شود، هیچ نرخ بهره‌ای برای این پوزیشن اعمال نخواهد شد. اما اگر پوزیشن بیش از یک روز نگه داشته شود، دریافت یا پرداخت نرخ بهره برای آن منظور می‌گردد.

• بیشتر بخوانید: فارکس چیست؟
• بیشتر بخوانید: سبک معامله‌گری در فارکس
• بیشتر بخوانید: موفقیت در بازار فارکس
• بیشتر بخوانید: بهترین زمان ترید فارکس

سوآپ در فارکس چگونه محاسبه می‌شود؟

برای محاسبه سوآپ در فارکس فرمول ثابتی وجود دارد:

۱۰ ÷ (تعداد شب‌های باز بودن معامله × ارزش Pip × نرخ سوآپ) = سوآپ

برای محاسبه، کافی است نرخ سوآپ را در ارزش پیپ جفت ارز مورد نظر و تعداد شب‌های معاملاتی ضرب کنید و نتیجه نهایی را در عدد 10 تقسیم کنید.

انواع سوآپ در بازار فارکس

سوآپ در بازار فارکس برخلاف تصور انواع مختلفی دارد که در زیر شرح داده خواهد شد:

1. مبادلات ارزی ثابت(FIXED-FOR-FIXED): شامل مبادله پرداخت‌های نرخ بهره ثابت در یک ارز با نرخ بهره ثابت در ارز ثانویه است. به عبارت دیگر، در این حالت، هر دو نرخ اولیه و ثانویه، نرخ تغییر ثابتی دارند.
2. مبادلات ارزی ثابت شناور(FIXED-FOR-FLOATING): در این مبادله، ارز اصلی یا پایه نرخ ثابتی دارد؛ با این حال ارز متقابل نسبت به دیروز خود نرخ متفاوتی خواهد داشت.
3. مبادلات ارزی شناور شناور(FLOATING-FOR-FLOATING): در این مبادلات هر دو ارز اصلی و متقابل تغییر نرخ بهره دارند. به عبارتی هر دو ارز در جفت ارز، در نرخ بهره نسبت به دیروز خود تغییر خواهند داشت.

منظور از رول اور در سوآپ چیست؟

سوآپ در فارکس، نرخ جابجایی یا ROLLOVER RATE نیز گفته می‌شود. رول اور در حقیقت به اعمال نهایی در پایان یک روز معاملاتی اشاره دارد. معاملاتی که در طول یک روز به هدف نرسیده باشند، در طول شب باز نگه داشته می‌شوند و به روز معاملاتی بعد انتقال می‌یابند. اگر قصد دارید معاملات خود را بیش از یک روز باز نگه دارید، این موضوع اهمیت زیادی خواهد داشت. به طور مثال فرض کنید، در روز دوشنبه شما در جفت ارز پوند به دلار GBPUSD پوزیشن باز نموده‌اید، اگر این معامله در همان روز دوشنبه به هدف نرسد، به روز سه‌شنبه انتقال می‌یابد و یا به اصطلاح رول اور خواهد شد.

درحقیقت رول اور برای این هدف در نظر گرفته شده که اگر معامله در همان روزِ باز شدن بسته نشود، سرمایه‌گذاران مجبور نباشند ارز را برگردانند. بنابراین سرمایه‌گذاران می‌توانند پوزیشن‌هایی که به سرانجام نرسیده‌اند را به روز بعدی منتقل کنند و باز نگه دارند. به صورت کلی با انجام یک رول اور و تغییر نسبت جفت ارزها در برابر هم، نیازمند سوآپ در فارکس خواهد بود تا مجددا دارایی اصلی و ثانویه با یک‌دیگر برابر شود.

سود و زیان حاصل از رول اور یا انتقال معامله به روز بعدی معاملاتی، به عواملی نظیر نوع جفت ارز مورد معامله، نرخ بهره هر یک از ارزها که توسط بانک مرکزی کشورها تعیین می‌شود و همچنین جهت حرکت و حجم پوزیشن معاملاتی بستگی دارد.

برای مثال جفت ارز پوند به دلار را درنظر بگیرید؛ در این جفت ارز، پوند ارز پایه و دلار ارز ثانویه یا متقابل است. اگر نرخ بهره پوند 3 درصد و نرخ بهره دلار 1 درصد باشد، در صورت خریداری این جفت ارز، معامله‌گر 2 درصد سوآپ دریافت خواهد کرد که تفاوت میان این دو نرخ بهره محسوب می‌شود. اما اگر نرخ بهره دلار بالاتر باشد، درصورت خریداری این جفت ارز، سوآپ از حساب کسر می‌شود و یا به عبارتی سوآپ منفی به معامله تعلق می‌گیرد.

• بیشتر بخوانید: اعتماد به نفس در معامله‌گری
• بیشتر بخوانید: لات در فارکس
• بیشتر بخوانید: اهرم در فارکس چیست؟
• بیشتر بخوانید: معرفی اندیکاتور ADX

سوآپ سه گانه در فارکس

اگر معامله‌گر پوزیشن خود را در بامداد چهارشنبه باز نماید، باید سه برابر حالت معمول سوآپ پرداخت کند. برخی از معامله‌گران از این قضیه خبر ندارند و فکر می‌کنند ایراد از بروکر است؛ درحالی‌که ربطی به بروکر نداشته و با دقت در معادله حساب سوآپ می‌توانید این قضیه را بفهمید. البته برای نمادهای مختلف این روز می تواند متفاوت باشد؛ مثلا برای طلا و جفت ارزها همان روز چهارشنبه سواپ 3 برابر حساب می شود ولی برای نفت و شاخص های بورسی روز جمعه سواپ 3 برابر است.

اگر شما در روز چهارشنبه معامله خود را باز نمایید و تا پایان هفته به تقویم میلادی آن را نبندید، روزهای تعطیل از جمله شنبه و یکشنبه نیز در محاسبه نرخ سوآپ نقش خواهند داشت. چرا که نرخ ارزها در روزهای تعطیل نیز ممکن است تغییر یابد. بنابراین در صورت باز نبودن بازار نیز شما باید هر شب سوآپ را پرداخت نمایید. بنابراین توصیه می‌شود، معاملات بلند مدت را در پایان هفته به ویژه از روز چهارشنبه به بعد باز نکنید.

• بیشتر بخوانید: حساب اسلامی در فارکس
• بیشتر بخوانید: آربیتراژ در فارکس
• بیشتر بخوانید: بروکر جی فارکس
• بیشتر بخوانید:نحوه بستن بخشی از معامله در متاتریدر

حساب اسلامی(swap free) در فارکس چیست؟

در اسلام قوانینی وجود دارد که معاملات مالی را تنظیم می‌کند؛ این قوانین مانع از کسب سود با بهره گیری از پول دیگران می‌شود. این شامل بهره‌ای است که بانک‌ها پرداخت می‌کنند یا از سرمایه‌گذاری حاصل می‌شود.

برای رعایت این قوانین بسیاری از بروکرهای فارکس حساب‌های اسلامی را برای معامله‌گران مسلمان فعال کرده‌اند که در آن هیچ بهره‌ای دریافت نمی‌شود. این حساب‌ها «فارکس بدون ربا» یا حساب اسلامی نامیده می‌شوند.

 استراتژی معاملاتی مربوط به سوآپ

برخی سرمایه‌گذاران از استراتژی‌های مختلفی برای سوآپ در فارکس بهره می‌برند؛ در ادامه به یکی از آین استراتژی ها می پردازیم:

استراتژي CARRY TRADE

در این نوع استراتژی، سرمایه‌گذاران دارایی‌هایی که نرخ بهره پایین‌تری دارند را برای خریداری دارایی‌های با نرخ بهره بالاتر می‌فروشند. در حقیقت، در این نوع استراتژی سود حاصل از اختلاف میان نرخ بهره دو ارز در جفت ارز مربوطه به دست می‌آید. بروکر در پایان روز معاملاتی، اختلاف نرخ بهره ارز پایه و ارز متقابل را محاسبه و از معامله‌گر دریافت یا به او پرداخت می‌کند. اگر اختلاف میان آن‌ها مثبت باشد، سود به معامله‌گر پرداخت خواهد شد؛ اما اگر تفاوت میان آن دو منفی شود، معامله‌گر به بروکر بدهکار می‌شود و باید آن را بپردازد.

مزایای استفاده از سوآپ

استفاده از سوآپ در فارکس ممکن است برای معامله‌گران با مزایایی همراه باشد،برای مثال:

 کاهش ریسک معاملات: استفاده از سوآپ می‌تواند ریسک معاملات شما را بسیار کاهش دهد. به عنوان مثال با انتخاب یک جفت ارز مناسب که نرخ بهره مثبتی داشته باشد، شما می‌توانید بخشی از زیان احتمالی را پوشش دهید تا برآیند مثبتی در معامله مورد نظر داشته باشید.

• بیشتر بخوانید: ریسک در فارکس
• بیشتر بخوانید: تقویم اقتصادی فارکس
• بیشتر بخوانید: فارکس یا ارز دیجیتال؟
• بیشتر بخوانید: بروکر مارکت میکر

سواپ یا نرخ بهره شبانه در نرم ‌افزار متاتریدر

اگر از نرم‌ افزار متاتریدر برای معاملات خود استفاده می‌کنید، به‌راحتی می‌توانید مقدار سواپ را بر روی این نرم ‌افزار مشاهده نمایید. تنها کافیست بر روی پنجره Market Watch راست کلیک کرده و از منوی باز شده، گزینه Specification را انتخاب نمایید. در این پنجره  دو فیلد با نام‌های Swap Long و Swap Short نشان داده می‌شود که فیلد Swap Long‌ نشان‌دهنده نرخ بهره شبانه برای معاملات خرید و فیلد Swap Short نشانگر نرخ بهره شبانه برای معاملات فروش است.

سوآپ در فارکس با سوآپ در ارز دیجیتال چه تفاوتی دارد؟

اگر در بازار ارز دیجیتال فعال باشید، یقیناً تاکنون اسم سوآپ را شنیده‌اید. خدمات سوآپ ارز دیجیتال اکنون توسط صرافی‌های غیر متمرکز و کیف پول‌ها در اختیار کاربران قرار گرفته است که البته این سوآپ با سوآپ در فارکس، کمی تفاوت دارد.

در بازار ارز دیجیتال، سوآپ به تغییر سریع و ساده دو ارز دیجیتال گفته می‌شود. شما می‌توانید با انتخاب سریع یکی ارزهای دیجیتال و تعیین میزان ارز در ازای پرداخت آن، مقداری از یک ارز دیجیتال دیگر را کسب کنید. برای مثال شما قصد دارید اتریوم با بیت کوین را مبادله کنید، میزان اتریوم پرداختی را مشخص می‌کنید، سپس پلتفرم معاملاتی شما بر اساس قیمت لحظه‌ای ارزهای دیجیتال، میزان بیت کوین معادل با اتریوم پرداختی شما را نشان می‌دهد که در صورت تایید آن، اتریوم شما تبدیل به بیت کوین خواهد شد و ارزش هر دو با هم برابر است.

به طور کلی سوآپ در این دو بازار دارای تفاوت‌های زیر است:

• نوع دارایی: در فارکس، سوآپ شامل استفاده از یک جفت ارز فیات مانند دلار آمریکا و یورو می‌شود؛ اما در بازار ارز دیجیتال به مبادله ارزهای دیجیتال با یکدیگر اشاره دارد.
• هدف استفاده: سرمایه‌گذاران در بازار فارکس برای اهدافی نظیر کاهش ریسک و حفظ دارایی در مقابل تغییرات قیمتی ارزها از سوآپ استفاده می‌کنند. درصورتی که در بازار ازر دیجیتال، هدف اصلی، دسترسی به دارایی‌های خاص و مبادله سریع توکن‌ها با یکدیگر است.
• مقررات: در فارکس برای سوآپ، مقررات بسیار سختگیرانه‌ای وجود دارد و توسط نهاد‌های دولتی نظارت می‌شود. طوری که بروکرها موظف هستند برای نهادهای مربوطه به صورت منظم گزارش ارسال کنند. درحالی‌که در بازار کریپتو خبری از این قوانین موجود نیست.
• قدمت: سوآپ در فارکس قدمتی طولانی دارد و چندین دهه است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این وجود در بازار کریپتو این ویژگی سوآپ نوپا است و به تکامل و توسعه نیاز دارد.

کلام آخر

سوآپ یا نرخ بهره شبانه یکی از مفاهیم رایج در بازار مالی فارکس است که به تفاوت نرخ بهره ارزها در یک جفت ارز اشاره دارد. به بیانی دیگر اگر معامله بیش از یک روز باز بماند مشمول سوآپ خواهد بود؛ اگر مثبت باشد مبلغ سوآپ به حساب واریز و اگر منفی باشد از آن برداشت می‌شود. بنابراین درک سوآپ برای معامله‌گران بسیار مهم بوده و باید با آشنایی کامل این موضوع وارد بازار شوند.